W dniu 18.11.2021 r. Rada m. st. Warszawy przyjęła uchwałę w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, ustalenia stawki takiej opłaty oraz ustalenia stawki opłaty za pojemnik o określonej pojemności. Rada wybrała metodę ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami od gospodarstwa domowego w zależności od powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego tj.
- do 30,00 m2 w wysokości 52 zł,
- od 30,01 m2 do 40,00 m2 – 77 zł,
- od 40,01 m2 do 60,00 m2 – 88 zł,
- od 60,01 m2 do 80,00 m2 – 94 zł,
- od 80,01 m2 – 99 zł.
Dwa dni wcześniej grupa warszawskich spółdzielni: SM „Służew nad Dolinką”, RSM „Praga”, MSM „Energetyka”, SM „Bródno”, SBM „Torwar”, SBM „Zachód”, Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa, SBM „Dom”, miała możliwość zapoznania się z projektem uchwały w powyższej sprawie i złożyła jednocześnie władzom w Ratuszu szereg istotnych zastrzeżeń. Podczas Sesji Rady Miasta na wniosek Wiceprezydent Renaty Kaznowskiej projekt został zdjęty z porządku obrad a w jego miejsce wprowadzono inny projekt uchwały, który ostatecznie został przyjęty przez Radę m. st. Warszawy. Przyjęta uchwała w stosunku do pierwotnego projektu zawartego w druku 1963 zamiast ulżyć osobom najbiedniejszym spowodowała, że w praktyce zapłacą one jeszcze więcej niż osoby najzamożniejsze posiadające duże lokale, które to zapłacą jeszcze mniej niż przewidywał pierwotny projekt.
W ocenie spółdzielców nowa metoda ustalania opłat oraz przyjęte stawki opłat wprowadzone przez Radę spowodują, że ciężar finansowy za gospodarowanie odpadami komunalnymi spadnie głównie na ludzi mniej i średnio zamożnych (takie osoby są zazwyczaj właścicielami lokali o pow. od 40 do 60 m2 – w tym przedziale jest ok. 50% lokali w Warszawie), podczas gdy dla osób najlepiej zarabiających (zamieszkujących najczęściej duże lokale o pow. od 80 m2) wzrost opłat będzie mniej odczuwalny. Ponadto przyjęte przez Radę zasady spowodują, że lokale niezgłoszone jako gospodarstwo domowe, czyli niezamieszkałe lub nabyte w celach inwestycyjnych np. na wynajem (okazjonalny, studentom), czy też w których prowadzona jest działalność gospodarcza, zostaną całkowicie zwolnione z ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Opłaty, które ponoszą mieszkańcy za śmieci są przeznaczane nie tylko za sfinansowanie ich odbioru, ale również na utrzymanie w gotowości całego systemu zagospodarowywania odpadami (w tym opłaty stałe związane z administrowaniem, utrzymaniem PSZOK-ów, edukacją ekologiczną itp.). Ponadto właściciele lokali, w których nie są prowadzone gospodarstwa domowe, nie partycypowaliby w kosztach ponoszonych w związku z generowaniem odpadów przez części wspólne nieruchomości, co jest sprzeczne z ustaw o spółdzielniach mieszkaniowych oraz ustawą o własności lokali.
Spółdzielcy zaproponowali Sekretarzowi m. st. Warszawy – Włodzimierzowi Karpińskiemu rozważenie przyjęcia metody ustalania opłat powiązanej wprost z powierzchnią użytkową lokalu, przy stawce 1,30 zł/m2, minimalnej opłacie ok. 20 zł i maksymalnej opłacie 130 zł – dla lokali mieszkalnych. Zastosowanie tej metody pozwoliłoby na znacznie bardziej sprawiedliwe wyliczanie opłat. Dzięki temu mieszkańcy byliby obciążani opłatami wprost proporcjonalnie do powierzchni ich lokali. Taki sposób wyliczania opłat zdecydowanie lepiej byłby powiązany z ilością faktycznie generowanych odpadów przez mieszkańców z poszczególnych lokali. Zwykle liczba osób zamieszkujących lokal wzrasta proporcjonalnie do wzrostu powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego. Potwierdzają to chociażby wyliczenia opłat za śmieci na podstawie obecnie obowiązującej od kwietnia b.r. metody zależnej od zużycia wody (szczegóły poniżej w tabeli). Trend jednoznacznie wskazuje, że opłata za śmieci wyliczona na podstawie zużycia wody wzrasta wraz ze zwiększaniem się metraży lokali. Tym samym im większy lokal tym zazwyczaj więcej śmieci produkuje. Jak widać opłata za śmieci powinna rosnąć proporcjonalnie do powierzchni użytkowej lokalu. Stąd wyliczanie opłat wprost proporcjonalnie do powierzchni użytkowej lokalu byłoby najbardziej sprawiedliwe niż od gospodarstwa domowego. Z naszych wyliczeń wynika, że opłaty za śmieci staną się w praktyce jeszcze droższe drogie, gdyż większość mieszkańców na podstawie nowej uchwały zapłaci więcej niż obecnie, mimo że opłaty wyliczane na podstawie zużycia wody i tak już spowodowały drastyczne podwyżki opłat (szczegóły poniżej w tabeli). Niestety Urząd Miasta nie ustosunkował się do propozycji spółdzielców.
Warto zwrócić uwagę na pewien absurd nowej uchwały przyjętej przez Radę Miasta. związany ze skokowym wzrostem opłat w zależności od przedziału powierzchni użytkowej lokalu. Przykładowo właściciel lokalu 30 m2 zapłaci 52 zł/msc, podczas gdy właściciel lokalu minimalnie większego, gdyż zaledwie o 1 cm2, czyli o pow. 30,01 m2 zapłaci aż o 25 zł więcej, tj. 77 zł (szczegóły poniżej w tabeli).
Przy zastosowaniu metody obliczania opłat wprost proporcjonalnie do powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego (proponowanej przez spółdzielców) właściciele lokali o mniejszych metrażach (zamieszkałych zazwyczaj przez osoby samotne o niskich dochodach) płaciliby mniejsze opłaty za śmieci niż osoby zamożne zamieszkujące duże lokale, które zapłaciłyby odpowiednio więcej.
Z naszych analiz wynika, że przy metodzie ustalania opłat proporcjonalnie do powierzchni użytkowej lokali i zastosowaniu stawki 1,30 zł/m2
i maksymalnej opłacie 130 zł dochody budżetu miasta byłyby stałe i przewidywalne oraz zbliżone do zakładanych wpływów na podstawie metody uzależnionej od gospodarstwa domowego, którą proponuje Miasto. Tym bardziej w naszej ocenie przyjęcie metody zaproponowanej przez spółdzielców jest zasadne. Eliminuje ryzyko deficytu wpływów środków do budżetu Miasta ponieważ za system gospodarowania odpadami płaciliby wszyscy właściciele lokali.
Spółdzielcy postulowali również, aby opłaty od lokali użytkowych w budynkach mieszkalnych naliczane były również od powierzchni użytkowej tych lokali, bez stawki maksymalnej, gdyż to właściciele lokali usługowych generują najwięcej śmieci w nieruchomości wielolokalowej. Tym czasem przyjęta przez Radę uchwała spowoduje, że to mieszkańcy dalej będą finansować odbiór i zagospodarowanie odpadów produkowanych przez lokale usługowe.
Poniżej szczegółowe porównanie metody zaproponowanej przez Miasto oraz metody zaproponowanej przez spółdzielców wraz z oceną skutków ich wprowadzenia:
Materiał Telewizyjnego Kuriera Warszawskiego ws. nowej uchwały (od 09:12 minuty): https://warszawa.tvp.pl/479119/telewizyjny-kurier-warszawski